Celiakia jeszcze kilkanaście lat temu była uważana za rzadką dolegliwość, a obecnie coraz więcej osób zmaga się z tym problemem. Życie z alergią na gluten nie musi być ograniczeniem podczas przygotowywania posiłków. Może to być droga do odkrywania nowych smaków i zdrowszego stylu życia. Jak żyć z nietolerancją glutenu? Poznaj praktyczne wskazówki dla osób dotkniętych celiakią oraz zamienniki produktów zbożowych, które warto włączyć do swojego jadłospisu.
Celiakia – co to?
Celiakia jest autoimmunologiczną chorobą jelit, które negatywnie reagują na obecność glutenu w pożywieniu. Gluten to białko występujące naturalnie w zbożach, m.in. w pszenicy, jęczmieniu i życie, oraz w wysoko przetworzonej żywności.
Osoby z celiakią po zjedzeniu glutenu mogą czuć silne bóle brzucha, a w jelicie cienkim często dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej. W efekcie nieodpowiednie żywienie prowadzi do poważnych problemów ze zdrowiem.
Jeżeli zauważasz u siebie symptomy świadczące o celiakii, np. bóle brzucha, biegunki, anemię, utratę wagi albo krwawienie z przewodu pokarmowego, udaj się do lekarza rodzinnego lub internisty. Specjalista skieruje Cię na badania umożliwiające rozpoznanie choroby.
Niestety, nie ma obecnie leków pozwalających na zwalczenie celiakii. Jedynym rozwiązaniem dla osób dotkniętych tą przypadłością jest dieta bezglutenowa.
Jak żyć z celiakią? Porady dla pacjentów
Pacjenci z podejrzeniem celiakii lub ze zdiagnozowaną nietolerancją glutenu mogą zastosować się do kilku wskazówek, co ułatwi im codzienne komponowanie posiłków.
- Czytaj etykiety produktów
Gluten obecny jest przede wszystkim w zbożach, takich jak pszenica, żyto i jęczmień. Jednak obecność glutenu coraz częściej można zaobserwować także w gotowych sosach, przyprawach, panierkach do mięs. Dokładnie analizuj skład gotowych produktów, by nie ryzykować problemami ze zdrowiem.
Nawet jeśli produkt przedstawiony jest jako “bezglutenowy”, warto dla własnego bezpieczeństwa przeczytać jego skład.
- Stwórz plan żywieniowy
Skonsultuj się z dietetykiem, który przygotuje zbilansowany jadłospis dopasowany do Twojego stylu życia, zdrowia oraz aktywności. To pozwoli Ci oszczędzić nerwy podczas zakupów czy gotowania oraz czas poświęcony na wymyślanie posiłków samodzielnie.
- Uważaj na zamówione posiłki
Uważaj na produkty, które mogły mieć kontakt z glutenem lub zawierają jego śladowe ilości. Zwracaj uwagę np. na dania w restauracjach – zupy oraz sosy mogą być zagęszczane substancjami z glutenem, a kotlety panierowane w mące pszennej. Nawet tak niewielkie ilości glutenu mogą wywołać bardzo silne dolegliwości.
Warto zapytać obsługę lokalu jeszcze przed złożeniem zamówienia, czy w konkretnym daniu znajdują się zboża lub ich pochodne.
- Edukuj siebie i bliskich
Upewnij się, że rodzina i znajomi wiedzą o tym, że chorujesz na celiakię i potrafią przygotować bezpieczne dla Ciebie posiłki. Możesz edukować i podrzucać bliskim pomysły na dania, które nie zawierają glutenu, by ułatwić im zadanie.
- Gotuj w domu
Możesz przygotowywać posiłki do zjedzenia w szkole lub pracy samodzielnie, by mieć całkowitą pewność, że jedzenie nie zawiera glutenu. Korzystaj z porad od dietetyka lub zainspiruj się pomysłami na bezglutenowe dania z książek lub internetu. Odkrywanie nowych przepisów na dania bez glutenu może być początkiem kulinarnej pasji!
Co mogą jeść osoby z celiakią, a czego unikać?
Produkty, których nie należy spożywać, to:
- pszenica i wszystkie jej odmiany;
- żyto;
- jęczmień i produkty zawierające maltozę (to substancja bardzo często wykorzystywana w produktach spożywczych jako słodzik);
- gotowe sosy i przyprawy;
- niektóre napoje alkoholowe, w tym piwa i wódki;
- wiele przetworzonych produktów spożywczych, w których gluten może służyć jako dodatek.
Zamienniki dla produktów z glutenu to:
- mąka ryżowa, mąka kokosowa, mąka migdałowa;
- płatki ryżowe, płatki kukurydziane, płatki owsiane (powinny być oznaczone jako bezglutenowe);
- makarony na bazie ryżu, kukurydzy czy quinoa;
- pieczywo na bazie mąk bezglutenowych, np. chleb ryżowy, chleb z kaszy jaglanej;
- sosy na bazie naturalnych składników, bez dodatku zagęszczaczy w postaci z glutenu.
Pozytywna strona diety bezglutenowej
Konieczność stosowania diety bezglutenowej może początkowo być trudnym zadaniem, ale ma też swoje plusy. Życie z celiakią sprawia, że pacjenci są bardziej świadomi w kwestii wyboru produktów spożywczych i decydują się na zdrowsze zamienniki w diecie. Schorzenie wiąże się z sięganiem po bardziej naturalne, nieprzetworzone produkty, co przynosi liczne korzyści zdrowotne.
Podsumowanie
Z pomocą odpowiedniej wiedzy i wsparciem ze strony bliskich, życie z celiakią nie musi sprawiać trudności. Im więcej wiesz o tym, w jakich produktach kryje się gluten i jak unikać go w swojej diecie, tym łatwiej będzie Ci zadbać o zdrowie i wprowadzić odpowiednią dietę w życie. W ten sposób unikniesz przykrych dolegliwości związanych z celiakią.
