Alergia na gluten, znana również jako celiakia, jest poważną chorobą o podłożu autoimmunologicznym, która dotyka wielu ludzi na całym świecie. Osoby z celiakią nie mogą spożywać glutenu. Rezygnacja ze spożywania m.in. produktów z pszenicy, jęczmienia, żyta bywa trudnym wyzwaniem dla chorych. Jednak istnieją diety, dzięki którym osoby z celiakią mają szansę zadbać o zdrowie oraz cieszyć się smakiem posiłków.
Jaka dieta dla osób z uczuleniem na gluten?
Oto kilka diet i sposobów odżywiania, które są polecane dla osób z alergią na gluten zawarty w zbożach.
1. Dieta bezglutenowa (GFD)
To podstawa dla osób z alergią na gluten. Dieta polega na całkowitym wyeliminowaniu produktów zawierających gluten z codziennego menu.
W skład diety wchodzą:
- naturalnie bezglutenowe zboża, m.in. kukurydza, ryż, amarantus, gryka, quinoa,
- owoce i warzywa,
- mięso i ryby bez panierki,
- jajka,
- nienasycone tłuszcze.
Należy zrezygnować z:
- z pszenicy, żyta, jęczmienia oraz z ich odmian,
- ciastek i wypieków zawierających w całości lub częściowo mąkę ze zbóż zawierających gluten,
- zupy i sosy zagęszczane mąką,
- panierowane mięso i ryby.
2. Dieta paleo
Dieta paleo nie jest stworzona specjalnie z myślą o osobach chorych na celiakię. Jednak jest naturalnie bezglutenowa – w jej składzie brak produktów zbożowych.
Produkty, które wchodzą w skład diety:
- mięso, ryby, owoce morza,
- jajka,
- owoce i warzywa,
- orzechy i nasiona (z wyjątkiem orzeszków ziemnych),
- zdrowe tłuszcze, np. olej kokosowy czy awokado.
Należy zrezygnować ze spożywania:
- zbóż,
- tłuszczów nasyconych i olejów roślinnych,
- produktów przetworzonych,
- cukru.
3. Dieta śródziemnomorska
To dieta oparta na tradycyjnych produktach spożywanych na wybrzeżach Morza Śródziemnego. Choć zawiera niektóre produkty z glutenem, można ją dostosować do potrzeb osób z alergią na gluten.
Co można jeść:
- ryby i owoce morza,
- duże ilości owoców i warzyw,
- rośliny strączkowe,
- orzechy i nasiona,
- oliwę jako główne źródło tłuszczu.
Należy zrezygnować ze spożywania:
- czerwonego mięsa,
- produktów z dodatkiem cukrów,
- produktów zawierających gluten (można zastąpić je bezglutenowymi odpowiednikami).
Wskazówki dla osób na diecie bezglutenowej
1. Poznaj źródła glutenu
Gluten to białko występujące w zbożach, m.in. pszenicy, jęczmieniu, życie i pszenżycie. Najbezpieczniej jest wyeliminować z jadłospisu produkty zawierające powyższe zboża oraz ich pochodne.
2. Sięgaj po naturalnie bezglutenowe produkty
Wiele pokarmów naturalnie nie zawiera glutenu, np. ryż, amarantus, kukurydza, warzywa i owoce, większość produktów nabiałowych.
3. Zachowaj ostrożność z przetworzonymi produktami
Nawet gdy produkt wydaje się być bezglutenowy, warto przeczytać jego etykietę i przeanalizować skład. Niektóre przetwory mogą zawierać ukryty gluten lub posiadać niewielkie jego ilości.
4. Poznaj zamienniki
Istnieje wiele smacznych alternatyw zastępujących tradycyjne produkty z glutenu. Zwykły makaron zastąp makaronem ryżowym, a płatki kukurydziane lub ryżowe świetnie sprawdzą się jako płatki śniadaniowe.
6. Gotuj posiłki samodzielnie
Przygotowywanie posiłków w domu, na własną rękę, daje Ci gwarancję co do składu Twojego dania. Eksperymentuj z różnymi składnikami i poszukuj przepisów bezglutenowych. Z pewnością znajdziesz pyszne i wyjątkowe pomysły na posiłki!
7. Zwracaj uwagę na skład dań w restauracjach
Coraz więcej restauracji oferuje wybrane posiłki lub całe menu bez glutenu w składzie. Jednak warto upewnić się, czy np. panierka w kotlecie lub warzywna zupa nie zawiera pszenicy, jęczmienia lub innego zakazanego w celiakii zboża.
Zdiagnozowana celiakia nie oznacza całkowitej rezygnacji z różnorodnego i smacznego jedzenia. Dostępnych jest wiele diet i pomysłów na zdrowe odżywianie dostosowanych do potrzeb osób z nietolerancją glutenu. Dobrym podejściem jest uzupełnianie posiadanej wiedzy np. o nowe produkty spożywcze niezawierające glutenu, planowanie zrównoważonych posiłków oraz otwarte podejście do nowych smaków.
